Palenie tytoniu ma silny wpływ na centralny układ nerwowy. Papierosy działają jako środek pobudzający ośrodkowy układ nerwowy, wpływając na neuroprzekaźniki serotoninę, dopaminę, noradrenalinę, acetylocholinę, GABA i inne. Najważniejszym składnikiem dymu tytoniowego jest nikotyna, składnik powodujący uzależnienie. Istnieje również ponad 600 udokumentowanych dodatków do papierosów w komercyjnym tytoniu, a 100 z nich wykazało działanie farmakologiczne na organizm, szczególnie na centralny układ nerwowy.
Niepokój
Palenie papierosów wpływa na neuroprzekaźniki związane z lękiem i stanem zdrowia. Palacze mają znacznie wyższy wskaźnik lęku klinicznego niż osoby niepalące. Można to wytłumaczyć działaniem tytoniu na GABA, neuroprzekaźnik najbardziej odpowiedzialny za stan dobrego samopoczucia i brak lęku. W numerze „BMC Neuroscience” z września 2007 r. Dr Tamaki Hayase stwierdził, że nikotyna znacznie zwiększyła zachowania i objawy związane z lękiem, nawet 2 godziny po ostatniej ekspozycji. Ponadto w „Journal of Applied Biobehavioral Research” z czerwca 2007 r. Dr Janet Audrain i współpracownicy stwierdzili, że lęk był istotnie skorelowany z przyjmowaniem nikotyny. Największe czynniki towarzyszące lękowi związanemu z paleniem to poziom uzależnienia, gdy ludzie palili, ponieważ mieli zły dzień, palili, aby się obudzić, oraz palacze, którzy mieli niski poziom samooceny.
Depresja
Palenie jest również silnie związane z depresją. Nikotyna i inne dodatki do tytoniu mają bezpośredni negatywny wpływ na dopaminę i serotoninę, dwa neuroprzekaźniki związane z depresją i zdrowiem psychicznym. Niektórzy palacze mogą używać papierosów, aby poczuć się lepiej, a odstawienie nikotyny może samo w sobie powodować depresję. W wydanym w styczniu 2008 roku numerze „Nicotine & Tobacco Research” dr Michael Lyons i współpracownicy odkryli, że poważna depresja była istotnie związana z obecnym codziennym paleniem, a także z odstawieniem nikotyny. Niektóre z towarzyszących objawów depresyjnych to nerwowość, niepokój i trudności z koncentracją.
Poznawanie
Palenie papierosów może również mieć poważny negatywny wpływ na zdolności poznawcze, szczególnie u osób palących długotrwale. Nikotyna wpływa bezpośrednio na neuroprzekaźniki związane z uczeniem się, pamięcią i poznaniem. Setki dodatków zawartych w papierosach mają również negatywny wpływ na funkcje poznawcze. Palacze długoterminowi są szczególnie narażeni na rozwój demencji w miarę starzenia się. W opublikowanym w sierpniu 2007 roku numerze „Neuropsychology Review” dr Gary Swan i współpracownicy stwierdzili, że palenie było istotnie związane ze zwyrodnieniem materii mózgu i śmiercią komórkową, pogorszeniem funkcji poznawczych w porównaniu z powtarzanymi pomiarami i demencją. W raporcie odkryli również, że matki, które palą, narażają swoje dziecko na zwiększone ryzyko deficytu neurorozwojowego.
